2004-2006 arasında yine başka bir grup deli bozuk, Otium adında bir internet dergisi yayınlamaktaydı. Herkesin kendisine ait bir bölümü vardı dergide, bu yazılar da o dergide çeşitle tarihlerde online olarak yer aldılar.
15 gün kadar önce Le Monde’da çıktı ilkin haber: Google arama motoru dünyanın en büyük beş Anglosakson kütüphanesi (New York Kamu Kütüphanesi, Stanford, Harward, Michigan üniversiteleri kütüphaneleri; Oxford Universitesi’ne bağlı Bodleian Kütüphanesi) ile işbirliği içinde, 15 milyon kitabın, 4 sene içinde, internet ortamına aktarılması konusunda anlaşmaya varmış, çalışmalar başlamak üzereymiş. Meseleyi ele alan Fransız Kültür ve İletişim bakanı, Fransa’daki “nümerik” tartışmasına da değiniyor Le Monde’daki yazısında, mevzuyu “telif hakları”nın ve “ulusal miras”ın ötesinde kültürün paylaşımı açısından ele alarak ve böylesi bir harekette Fransız ve Avrupa kütüphanelerinin girişimlerinin önünü açarak.
Hemen arkasından (neredeyse 1 hafta içinde) önce Fransa Ulusal Kütüphanesi, 19. yüzyıl-II. Dünya Savaşı’nın sonu aralığındaki döneme ait basın arşivlerini internete aktarma kararını açıklıyor ve Google karşısında frankofon bir proje için kolları sıvıyor; akabinde ise Jacques Chirac, Fransa’nın da bu (hayli köklü) girişimdeki yerini alacağının sinyali veriyor. Böylece Avrupa’da da yayıncılık sektörünü, yazarları ve elbette okurları çok etkileyecek, bence bir çoğumuzun (Project Gutenberg’den sonra) epeydir beklediği, yeni bir “kaynağa ulaşma” pratiğinin kapıları açılıyor.
Bu haberlere göre Google, sanıldığının aksine, “online” olarak sunduğu kitaplar için “copy/paste” olanağını engelleyecek, kitaplar (ya da sayfalar) sadece internet üzerinde ulaşılabilir ve okunabilir olacak. Konunun sadece bu kısmı bile uzun vâdede yayıncılık sektörünün kafasını karıştıracak gibi.
Paris’te ise, kitap fuarının olduğu bu dönemde, bu projeye katılıp katılmama tartışması Fransa için hepten “hassas” bir mevzu aslında, öyle ya geçen sene 450 milyon kitap satılmış, 50 bin kalem kitap yayınlanmış; sektörün kendisi geçen seneye göre %4 büyümüş: 2,5 milyar euro’luk bir hacme ulaşmış…
Bu kitapların, hatta ulusal arşivlerin uluslararası ya avrupamerkezli bir arama motoru ile “online” hale getirilmesi Fransa için bir çok açıdan risk taşımıyor değil; örneğin arşivlerin selâmeti, ulusal kaynakların uluslararası dolaşıma böylesine “fütursuzca” açılması, Kıta Avrupası ile Anglosakson Dünyası’nın kültürel arenada bitmez tükenmez çekişmesi (daha doğrusu galibin kim olacağına bu girişimin doğrudan etkileri), daha da önemlisi finansal kaynaklar, başlıca sorunlar.
Ama şimdilik karar kesin gibi görünüyor: Kültürel çeşitliğin arttırılması ve bu konuda belirgin bir rol oynanması Fransa için “patrimoine”dan daha önemli bir konu (“Bu konu frankofon bir konu değildir, uluslararası bir girişimle paylaşım –Google dahil- dışlanamaz” diyor Kültür Bakanı); dolayısıyla Google ve BNF (Fransa Ulusal Kütüphanesi) bu “milyon kitaplık” proje hususunda, prensipte “paylaşım” açısından, anlaşmaya varmış gibi görünüyor.
Darısı kimlerin/nasıl başına?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder